Terwijl de een roept dat je iedere ochtend een glas water met citroensap moet drinken, roept de ander weer dat het eten van suikers levensgevaarlijk is. Oh ja, en 1200 calorieën per dag is tegenwoordig ook méér dan genoeg voor de gemiddelde vrouw. Vraag jij je soms ook af wat nou echt goed is voor je en welke informatie complete onzin is? Neem de volgende punten de volgende keer mee in jouw zoektocht en overwegingen:
- De filterbubbel
Tegenwoordig zijn we via internet verbonden met de hele wereld en kunnen we zo’n beetje alle vrij beschikbare informatie vinden met een zoekterm en een enkele druk op de knop. Google is je beste vriend, want binnen een mum van tijd weet jij wat je moet weten en kan je met die informatie aan de slag. Maar wat jij je misschien niet realiseert is dat we online steeds meer in een zogenaamde gepersonaliseerde bubbel terechtkomen. Onze tijdlijn op Facebook bijvoorbeeld. Deze is hoofdzakelijk gevuld met informatie van afzenders waar je al vaker wat van hebt “geliked”. En zelfs Google zorgt er op basis van alle beschikbare gegevens voor dat de zoekresultaten die bij jou passen bovenaan de pagina komen te staan. Jouw zoekresultaten komen waarschijnlijk absoluut niet overeen met die van jouw buurjongetje van 12. Juist makkelijk toch, zou je denken. Maar eigenlijk is het vooral beperkend, want worden we zo niet ontmoedigd om zelf op zoek te gaan naar wat we leuk of interessant vinden en wat we voor waar aannemen? Waar het om gaat, is dat we steeds minder vaak het hele plaatje gepresenteerd krijgen. Ben je daar bewust van en zoek eens wat langer door als je echt ergens meer over wil weten!
- Hap-snap-nieuws
Als je in de media een verrassende kop tegenkomt, zoals “Verzadigd vet is NIET ongezond” dan kun je er de klok op gelijk zetten dat er een addertje onder het gras zit. Of in ieder geval dat je niet het hele verhaal te lezen krijgt. In de media worden wetenschappelijke onderzoeksresultaten regelmatig gesimplificeerd tot een sensationeel hapsnapnieuwtje. Dat het online dan ook vaak veel beter scoort, werkt ook niet echt mee. Ook de toenemende tijdsdruk op veel redacties van serieuze nieuwsmedia spelen hierin een rol. Waar die redacties vroeger bomvol zaten met ervaren, gespecialiceerder journalisten, moeten er nu gewoon dagelijks minstens een x aantal nieuwtjes uit. Een stagiaire marketing die ergens iets leest over verzadigd vet maakt daar een mooi stukje van, zonder zelf enige kennis te hebben hierover. En dat zijn dan weer net de items die jij op je Facebook tijdlijn voorbij ziet komen.
- Eén bron is geen bron
‘Eén bron is geen bron’. Deze uitspraak houdt in dat je gerust sceptisch mag zijn als de informatie in een artikel afkomstig is uit één wetenschappelijke bron. Je kunt je in ieder geval afvragen waarom dat zo is. Want als er een bulk aan wetenschappelijke informatie over het onderwerp beschikbaar is, waarom dan maar één bron gebruiken? Natuurlijk hoef je niet van ieder nieuwsartikel of iedere blog een hele studie te maken, maar als iemand iets beweert en dat onderbouwt met slechts één wetenschappelijke bevinding dan kun je je afvragen er of er niet geshopt is in onderzoeksresultaten. Net die bevinding eruit pikken die jouw ideeën ondersteunt is tenslotte veel makkelijker dan die hele wetenschappelijke bulk doorspitten om tot een evenwichtig oordeel te komen.
- Selectief denken
Mensen hebben de neiging om meer waarde te hechten aan ideeën en denkbeelden die hun eigen overtuiging bevestigen. Als jij zelf koolhydraatbeperkt eet en er 100% van overtuigd bent dat dat het allerbeste is wat jou ooit is overkomen, dan is het goed mogelijk dat je geneigd bent om de wetenschappelijke informatie die aansluit bij de uitganspunten van dat dieet eerder te geloven dan de tegenstrijdige geluiden. Kortom: je gelooft eerder dat wat in jouw straatje past. Veel mensen zijn hier gevoelig voor, dus vreemd is het niet. Wel is het goed om je hiervan bewust te zijn, omdat je anders zó overtuigd kunt raken van je eigen opvattingen en ideeën dat je geen oog meer hebt voor andere ideeën. Je kunt informatie dan niet meer obejctief beoordelen, wat ervoor kan zorgen dat je de verkeerde keuzes maakt. Ook wetenschappers maken zich hier weleens (onbewust) schuldig aan. Het kan bijvoorbeeld verleidelijk zijn om onderzoeksresultaten zo te interpreteren dat ze de gestelde hypotheses ondersteunen. Des te meer reden om er meerdere bronnen op na te slaan! Ook hier geld: één bron is geen bron.
- Wetenschap en industrie
Is het nou wel of niet waar dat voedselproducenten een flinke vinger in de pap hebben als het gaat om wetenschappelijk onderzoek? Het gaat veel te ver om te stellen dat je wetenschappelijk onderzoek per definitie niet kunt vertrouwen, maar het is inderdaad zo dat heel wat onderzoeken worden gefinancieerd door de producent of partij die baat heeft bij een bepaalde uitkomst. Zo financieerde de alcoholindustrie heel wat onderzoeken naar de gunstige werking van alcohol op onze lever. Rode wijn goed voor je? Vast, maar de neveneffecten komen in zo’n onderzoek een stuk minder duidelijk naar voren. Niet dat complete onderzoeken daardoor de prullenbak in kunnen, maar nét even die andere woorden kiezen ten gunste van de producent die jouw promotie betaalt is onder wetenschappers zeker niet onbekend. Check bij twijfel dus altijd welke partijen er achter een onderzoek zitten.
- Ieder zijn ding
Wat voor de een werkt, levert bij de ander helemaal niks op en vice versa. Er is nou eenmaal geen one-size-fits-all-oplossing voor gevoelige darmen, overgewicht, ondergewicht of andere voedings- en gezondheidsproblemen. Iets dat volgens de wetenschap ontzettend goed is voor je, kan in jouw specifieke geval best eens verkeerd uitpakken. Want zo verschillend als we zijn, reageren we allemaal anders op onze voeding en andere dingen die we ondernemen om fit en gezond te worden. Doe daarom iets waar jij je lekker bij voelt en wat werkt voor jou, trek je niet te veel aan van de schreeuwende meute die ervan overtuigd is dat het anders moet en respecteer daarnaast ook dat wanneer iets voor jou niet werkt, dat dit bij een ander misschien wonderen kan verrichten. Kortom, houd het bij jezelf en vertrouw op jouw eigen gevoel en resultaten.
- Weet waar je het moet zoeken
Als een zelfverklaarde voedselgoeroe claimt dat de wetenschap het al jaren bij het verkeerde eind heeft, dan kun je daar zo je vraagtekens bij zetten. Het is belangrijk om te weten welke bronnen je kunt raadplegen voor feitelijke of juiste informatie. Een goed startpunt is het Nederlandse blog I’m a Foodie: een evidence-based platform dat wordt gerund door professionals uit het wetenschappelijke werkveld. De initiatiefneemster is als klinisch diëtist, voedingswetenschapper en docent verbonden aan het VUmc. Zij wil met onderbouwd tegengeluid bieden aan de overload aan onjuiste informatie die op het internet en de vele misleidende etiketten en voedingsclaims van fabrieksproducten. De aan het blog verbonden diëtisten en voedings- en gezondheidswetenschappers staan voor gezond, duurzaam vers en zelf koken. Een ander platform is Foodlog. Een onafhankelijk nieuwsplatform over voedsel, gezondheid en eten en drinken. Hier vind je het laatste nieuws en worden dagelijks levendige en diepgaande discussies gevoerd over onderzoeken, ontwikkelingen en andere nieuwswaardige items.
- DE DIËTIST 🙂
Voedingsconsulenten, lifestylecoaches en andere zelfbenoemde experts op het gebied van voeding schieten als paddenstoelen uit de grond, dus wees kritisch met wie je in zee gaat en kies voor de diëtist. Dus kom je er zelf niet uit? Maak dan gebruik van de kennis van iemand die hiervoor heeft gestudeerd. Als je je eigen voedingspatroon wil aanpassen, kan je de hulp inschakelen van een diëtiste. Deze titel is wettelijk beschermt en alleen wanneer je de 4-jarige HBO opleiding voeding en diëtetiek succesvol hebt afgerond mag je jezelf diëtist noemen. Een diëtist gaat niet mee in voedingshypes, maar maakt gebruik van wetenschappelijk onderbouwde informatie en kan dit vertalen naar de praktijk. Dus heb jij vragen over jouw voedingspatroon? Raak je al een beetje gespannen omdat de zomer steeds dichterbij komt? Neem gerust contact met mij op en ik help jou graag!